در صنایع شیمیایی، مواد اولیه با درجه خلوص مشخص عرضه میشوند که به آنها «گرید» گفته میشود. انتخاب گرید مناسب، بسته به نوع کاربرد و حساسیت فرآیند، از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه با مهمترین گریدهای خلوص مواد شیمیایی آشنا میشویم:
1. گرید صنعتی (Industrial Grade)
این گرید برای مصارف عمومی صنعتی استفاده میشود و دارای کمترین خلوص در میان سایر گریدهاست. ممکن است دارای ناخالصیهایی باشد که برای کاربردهای دقیق علمی مناسب نیست.
کاربردها: تولید مواد شوینده، رنگها، رزینها، بتن، و صنایع سنگین.
2. گرید تکنیکال (Technical Grade)
از نظر خلوص، کمی بهتر از گرید صنعتی است ولی همچنان برای کاربردهای تحقیقاتی یا دارویی مناسب نیست.
کاربردها: تصفیه آب، کشاورزی، ضدعفونیکنندهها، و تولید محصولات نیمهصنعتی.
3. گرید آزمایشگاهی (Laboratory Grade)
این گرید برای استفاده در آزمایشگاههای آموزشی و تحقیقاتی به کار میرود. خلوص نسبتاً بالایی دارد اما ممکن است برای آنالیزهای دقیق کافی نباشد.
کاربردها: آموزش دانشگاهی، آزمایشگاههای کنترل کیفیت.
4. گرید تحلیلی (Analytical Grade)
یکی از خالصترین گریدها است و برای آزمایشهای دقیق، آنالیز شیمیایی و تولید داروها استفاده میشود. در این دسته، زیرگروههایی مثل AR (Analytical Reagent) و ACS (مطابق استاندارد انجمن شیمی آمریکا) نیز وجود دارد.
کاربردها: داروسازی، صنایع غذایی، زیستفناوری، تحقیقات پیشرفته.
5. گرید HPLC و Spectroscopy
این گریدها برای دستگاههای حساس مثل HPLC یا اسپکتروفتومتر استفاده میشوند و باید کاملاً عاری از ناخالصیهایی باشند که روی نتایج تأثیر میگذارد.
کاربردها: آنالیزهای دقیق آزمایشگاهی، پژوهشهای زیستی و شیمی تجزیه.
جمعبندی
انتخاب گرید مناسب یک ماده شیمیایی به نوع استفاده، حساسیت فرآیند و الزامات قانونی بستگی دارد. استفاده نادرست از گریدهای پایین در کاربردهای حساس، میتواند منجر به خطا در نتایج، خرابی تجهیزات یا کاهش کیفیت محصول شود.